In de basis heeft een vrijwilliger op een molen geen bijzondere rechtspositie. Echter zijn hier een aantal uitzonderingen op en er is onlangs ook een rechterlijke uitspraak geweest die je kunt gebruiken.

Een bezwaar of beroep is volgens de Algemene wet bestuursrecht (Awb) (artikel 6.5 en 6.6) niet-ontvankelijk als niet is voldaan aan:

• Het schrift moet tenminste bevatten: naam en adres van de indiener, dagtekening, omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar of beroep gericht is, de gronden van het bezwaar of beroep, zo mogelijk een afschrift van het bestreken besluit (de verleende vergunning bijv.) en een handtekening.
• Het schrift elektronisch gestuurd is, maar het bevoegd gezag (gemeente of provincie) niet expliciet in de bekendmaking van het besluit genoemd heeft dat die mogelijkheid er is. In dat geval moet het dus per post gestuurd worden, bij voorkeur aangetekend.(Mijn tip: stuur het altijd dubbel, dus per émail en per post).
• Indien een ‘pro-forma’ schrift gestuurd is en aanvullende gronden niet binnen de gestelde termijn zijn ingediend.
• Indien het schrift niet binnen zes weken ingediend is. Deze termijn vang aan met ingang van de dag na die waarop het besluit op voorgeschreven wijze is bekendgemaakt. Van belang is dat dit voor een verleende vergunning betekent dat deze zes weken termijn begint te lopen op de dag na de dag waarop de vergunningvrager het besluit ontvangen heeft, nietde dag waarop het besluit bekendgemaakt wordt in bijv. de krant.

Dat is het formele deel. Indien je daaraan voldaan hebt, rest de vraag of je ontvankelijk bent als belanghebbende. Volgende Awb artikel 1.2 lid 1 wordt daaronder verstaan: “degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken”.

Op 23 juni 2021 is door de rechtbank Oost-Brabant een uitspraak gedaan in de zaak tussen vrijwillige molenaars en de gemeente Geldrop-Mierlo over een verleende omgevingsvergunning. In deze uitspraak stelt de rechtbank dat:

“om als belanghebbende in de zin van de Awb te kunnen worden aangemerkt, dient een natuurlijk persoon een voldoende objectief en actueel, eigen en persoonlijk belang te hebben dat in voldoende mate onderscheidt van anderen en dat rechtstreeks wordt geraakt door het bestreden besluit. (…) is gebleken dat de molen draaiende wordt gehouden door eisers, van wie drie vrijwillig molenaar zijn en één molenaar in opleiding is. (…) Eiser heeft ter zitting onweersproken gesteld dat hij een vrijwilligerscontract heeft gesloten met de gemeente, waarin onder meer is bepaald dat de molen minimaal eens per maand moet worden opengesteld. Verder geldt een opzegtermijn van drie maanden.

Gezien de feitelijke werkzaamheden die eisers al enige jaren verrichten als beheerder en molenaar van de molen aan de ene kant, en de noodzaak om de molen in te zetten als werktuig ter financiering van het onderhoud van de molen en het behoud van de molen als werktuig aan de andere kant, hebben eisers een objectief, actueel en persoonlijk belang dat hen in voldoende mate onderscheidt van anderen en dat rechtstreeks betrokken is bij het door hen bestreden besluit. (…) Eisers hebben immers gezien de feitelijke werkzaamheden die zij blijkbaar met instemming van de gemeente gedurende enige jaren uitvoeren, tot taak deze molen te onderhouden en in te zetten als werktuig. (…) In deze zaak ontlenen eisers een rechtstreeks belang bij de verleende omgevingsvergunning voor een appartementengebouw aan hun hoedanigheid als beheerder en molenaar van de molen. (…) In deze zaak is sprake van een verleende omgevingsvergunning waarbij het belang van eisers tegengesteld is aan dat van de aanvrager van de vergunning. (…) Bovendien is naar het oordeel van de rechtbank het belang van eisers bij het behoud van de molen als werktuig niet soortgelijk aan dat van de eigenaar, zijnde de gemeente, die volgens het primaire besluit aan de molen vooral een symbolische, cultuurhistorische en educatieve functie toekent.”

Bron: zie bijgevoegd

Als het bezwaarschrift niet-ontvankelijk wordt verklaard, is dit feitelijk een ‘besluit op bezwaar’. Daartegen kun je beroep instellen. MAAR, let erop, dat je dan beroep instelt tegen twee besluiten, namelijk het besluit van de verleende vergunning én het besluit op bezwaar.

• Indien niet aan de indieningsvereisten is voldaan en men daarom niet-ontvankelijk is verklaard, zul je dit waarschijnlijk verliezen in beroep.
• Indien men niet-ontvankelijk is verklaard op basis van belanghebbendheid, kun je bijgevoegde uitspraak en het vrijwilligerscontract gebruiken om dat aan te tonen.
• Indien men niet-ontvankelijk is verklaard wegens verlopen van de termijn, kan men door zwaarwegende redenen soms ‘verschoonbaar’ worden geacht. Dit gebeurt echter zeer zelden. Een manier om meer tijd te winnen tijdens de bezwaar-beroepstermijn is om een ‘pro-forma’ bezwaar of beroep in te dienen. Vervolgens zul je bericht krijgen hoeveel tijd je krijgt om je bezwaar- of beroepsgronden aan te vullen en binnen die termijn moet je dat doen. Gebeurt dat niet, dan ben je alsnog niet-ontvankelijk wegens het overschrijden van de termijn.

Samenvattend:

Als vrijwillig molenaar op een molen, waarvan de gemeente eigenaar is, ben je wél ontvankelijk en belanghebbend als je aan de indieningsvereisten voldoet, binnen de termijnen bezwaar en/of beroep instelt én een vrijwilligers contract kan overleggen waarin een bepaling staat dat het doen draaien van de molen één van de taken is.